Cuộc cạnh tranh Mỹ - Trung sắp leo thang mạnh mẽ hơn. Trong các chính sách mà Nhà Trắng vừa đưa ra thì việc hạn chế các học giả Trung Quốc tại Mỹ có ảnh hưởng lớn. Hiện có gần 5.000 học giả Trung Quốc đang nghiên cứu tại Mỹ và các dự án hợp tác nghiên cứu của số học giả này sẽ nhanh chóng kết thúc. Khi đó, hai nước càng có sự “tách bạch” mạnh mẽ hơn vì giới học giả vốn phần nào cũng đóng vai trò nối kết. Lâu nay, sự phụ thuộc lẫn nhau giữa Mỹ và Trung Quốc hạn chế sự leo thang trong căng thẳng giữa hai bên.
TS Satoru Nagao (Viện Nghiên cứu Hudson, Mỹ)
Bên cạnh đó, Tổng thống Trump tuyên bố sẽ cấm vận những quan chức Trung Quốc và Hồng Kông “bóp nghẹt tự do” tại Hồng Kông, ý chỉ những người có liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp đến luật an ninh quốc gia mới cho đặc khu.
Tổng thống Trump không đưa ra khung thời gian cụ thể cho những hành động trên, nhưng Reuters dẫn nguồn thạo tin cho biết Nhà Trắng đang cân nhắc nhiều phương án, trong đó có việc ra hạn chót trong một năm để Trung Quốc sửa sai. Thời hạn này được cho là nhằm tránh những đổ vỡ lớn trong quan hệ hai nước trước cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11.
Hàng loạt biện pháp trừng phạt
Đòn giáng mạnh vào Trung Quốc
Thu hồi vị thế đặc biệt của Hồng Kông là đòn giáng mạnh vào Trung Quốc đại lục, vì Hồng Kông sẽ mất đi lợi thế so sánh với nhiều nơi khác để duy trì vị thế trung tâm tài chính hàng đầu khu vực châu Á. Vốn dĩ, những lợi thế mà Hồng Kông có được giúp Trung Quốc rất nhiều trong chiến lược quốc tế hóa nhân dân tệ, khi Bắc Kinh định hình đặc khu này như vai trò cửa ngõ để kết nối
thị trường tài chính Trung Quốc đại lục với thế giới.
PGS Stephen Robert Nagy (Đại học Cơ Đốc giáo quốc tế - Nhật Bản, học giả tại Quỹ châu Á - Thái Bình Dương ở Canada)
Sau bài phát biểu, Nhà Trắng công bố quyết định của Tổng thống Trump về việc ngừng cấp thị thực (visa) cho sinh viên cao học và nhà nghiên cứu Trung Quốc liên quan các chương trình quân sự. Washington coi những sinh viên này là nguy cơ đối với an ninh quốc gia vì giúp Bắc Kinh đánh cắp quyền sở hữu trí tuệ và
công nghệ từ Mỹ. Quy định sẽ có hiệu lực từ ngày 1.6 và có thể ảnh hưởng đến 3.000 - 5.000 sinh viên Trung Quốc, Reuters dẫn lời quan chức Mỹ cho biết.
Mặt khác, Tổng thống Trump thông báo đang chỉ thị quan chức Mỹ nghiên cứu những hành vi của các công ty Trung Quốc niêm yết trên sàn chứng khoán Mỹ, nhằm bảo vệ nhà đầu tư Mỹ trước những nguy cơ khi đầu tư vào những công ty Trung Quốc không tuân thủ quy định về minh bạch tài chính.
Định hướng lại chính sách
Những gì chính quyền Mỹ đang thực hiện là nhằm làm rõ thách thức đến từ Trung Quốc và đưa ra các bước đi để giải quyết vấn đề. Bài phát biểu của Tổng thống Mỹ Donald Trump là bước đi đầu tiên trong việc định hướng lại hoàn toàn chính sách đối ngoại của Mỹ để giải quyết thách thức từ Trung Quốc.
Harry J.Kazianis (Trung tâm lợi ích Mỹ, Tổng biên tập chuyên san The National Interest)
Đến nay, Trung Quốc chưa phản hồi về những biện pháp mới của Mỹ, nhưng Cục trưởng Cục Bảo an Hồng Kông Lý Gia Siêu hôm qua khẳng định chính quyền đặc khu không e ngại lời đe dọa và phản đối mạnh mẽ sự can thiệp của Mỹ vào vấn đề Hồng Kông.
Ngoài ra, lãnh đạo Cơ quan Tư pháp Hồng Kông Trịnh Nhược Hoa cho rằng nhu cầu về luật an ninh quốc gia cho Hồng Kông là “hợp pháp và cần thiết”, đồng thời tuyên bố cơ sở cho hành động của Tổng thống Trump là “hoàn toàn giả dối và sai trái”.
Theo baothanhnien
Thái Sơn